Olympic Air
H Olympic Air (Ολυμπιακές Αερογραμμές (Ο.Α.) (Αγγλ. Olympic Airlines)) ήταν ο κρατικός αερομεταφορέας της Ελλάδας. Το Μάρτιο του 2009 το ελληνικό δημόσιο συμφώνησε στη μεταβίβασή τους στον ιδιωτικό όμιλο MIG (Marfin Investment Group). Η νέα εταιρεία ονομάζεται Olympic Air (νέα Ολυμπιακή Αεροπορία) και λειτουργεί από την 1η Οκτωβρίου 2009, οπότε και έπαψε το πτητικό έργο των Ολυμπιακών Αερογραμμών
Η ιστορία των αερομεταφορών στην Ελλάδα ξεκινά ουσιαστικά το 1930 όταν ιδρύθηκε η πρώτη ελληνική κρατική αεροπορική εταιρία, η “Ελληνική Αεροπορική Εταιρεία ΙΚΑΡΟΣ”. Η εταιρεία χρεοκόπησε και λίγο αργότερα ιδρύθηκε η Ε.Ε.Ε.Σ. (Ελληνική Εταιρεία Εναέριων Συγκοινωνιών). Ο αεροπόρος Στέφανος Ζώτος προσπαθούσε επί πολλά χρόνια να καθιερώσει τις αεροπορικές συγκοινωνίες στην Ελλάδα, αρχικά με ορισμένα αεροταξί και μετά με ορισμένα «Ντακότα». Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η πρώτη ελληνική ιδιωτική αεροπορική εταιρεία εν ονόματι Τ.Α.Ε (Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις) στις αρχές του 1940. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδρύθηκε, το 1947 η ΕΛΛ.Α.Σ. (Ελληνικαί Αεροπορικαί Συγκοινωνίαι) και η Α.Μ.Ε. (Αεροπορικαί Μεταφοραί Ελλάδος), ενώ συνέχισε την πορεία της και η Τ.Α.Ε..
Εξαιτίας της κακής πορείας που σημείωναν όλες αυτές οι αεροπορικές εταιρείες, το 1951 αποφασίζεται η συγχώνευσή τους σε μία: την Εθνική Ανώνυμη Εταιρεία Τ.Α.Ε.. Από το 1951 και έπειτα, αρχίζουν τα δύσκολα χρόνια για τον νέο κρατικό αερομεταφορέα. Η επιβατική κίνηση πέφτει και το 1955 αποφασίζεται η εκκαθάριση της με σκοπό την πώληση της. Ο πλειστηριασμός ξεκινά με προσφορά 60.000.000 δραχ. Κανείς όμως δεν την θέλει και έτσι κατοχυρώνεται υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου. Στα τέλη Ιουλίου 1956 υπογράφεται νέα συμφωνία του Ελληνικού Κράτους με τον Αριστοτέλη Ωνάση που περιλαμβάνει και την αποκλειστική εκμετάλλευση των αεροπορικών συγκοινωνιών της χώρας. Το 1957 η εταιρεία Τ.Α.Ε αγορασμένη πλέον από τον Έλληνα μεγιστάνα μετονομάζεται σε «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ» (Ο.Α) (Αγγλ. OLYMPIC AIRWAYS) και στις 6 Απριλίου κάνει το παρθενικό της ταξίδι εκτελώντας πρωϊνό δρομολόγιο στην ιστορία της ελληνικής εναέριας συγκοινωνίας το Αθήνα – Θεσσαλονίκη και μάλιστα με ελικοφόρο DC-3 που πέταξε ο κυβερνήτης Παύλος Ιωαννίδης. Η νεοσύστατη εταιρεία αποτελείται 15 ελικοφόρα (δεκατέσσερα DC-3 και ένα DC-4) και προσωπικό 835 υπαλλήλων. Τις στολές των αεροσυνοδών ο πρώτος που τις ανέλαβε ήταν ο Γάλλος σχεδιαστής ελληνικής καταγωγής Jean Desses.
Λογότυπο της Ολυμπιακής Αεροπορίας
Η εταιρεία αναπτύσσεται με ταχύτατο ρυθμό και τη δεκαετία του ’60 είναι η εποχή που γίνονται και οι πρώτες συμφωνίες μεταξύ της Ο.Α. και της αγγλικής ΒΕΑ, με κοινούς κωδικούς πτήσεων, την ίδια χρονιά διευρύνεται σταθερά το δίκτυο των εξωτερικών προορισμών της εταιρείας με πτήσεις προς τις Βρυξέλλες και το Άμστερνταμ . Το 1962 αγοράζονται επιπλέον τρία τζετ De Havilland Comet 48 εκ των οποίων ένα από αυτά το 1964 εκτελεί το δρομολόγιο Λονδίνο – Αθήνα σε διάρκεια ρεκόρ πτήσης 2 ώρες και 51 λεπτά. Το 1965 λήγει η τετραετής συλλογική σύμβαση εργασίας του Ωνάση με την ΟΣΠΑ, επιχειρείται να υπογραφεί εκ νέου σύμβαση με διαφορετικούς όρους και σύγχρονες συνθήκες εργασίας στοιχεία τα οποία θα προκαλέσουν αντιδράσεις. Την 1η Ιουνίου του ίδιου χρόνου ξεκινούν οι πρώτες πτήσεις για Νέα Υόρκη χωρίς στάση. Το 1968 ανοίγουν οι πρώτες γραμμές προς Ναϊρόμπι και Γιοχάνεσμπουργκ όταν την ίδια χρονιά η Ο.Α. παραλαμβάνει τα πρώτα Boeing 727-200 ή αλλιώς Europa Jet τα οποία εκτελούν πτήσεις σε ευρωπαϊκούς προορισμούς. Το 1969 ανοίγουν οι γραμμές προς το Μόντρεαλ του Καναδά και το 1970 αποσύρονται τα Comet 48.
Το 1970 η Ο.Α. προμηθεύεται τα νέα αεροσκάφη YS-11A της ιαπωνικής εταιρείας NIHON τα οποία θα αντικαθιστούσαν σταδιακά τα παλιά Douglas DC-3 και DC-6 στις πτήσεις του εσωτερικού. Από τα μέσα της δεκαετίας 1960 μέχρι και τα μέσα της επομένης, διάσημοι Έλληνες και ξένοι σχεδιαστές μόδας όπως η Κοκό Σανέλ, o Πιέρ Καρντέν, ο Γιάννης Τσεκλένης, αναλαμβάνουν να σχεδιάσουν τις στολές των αεροσυνοδών, ενώ πολλοί επώνυμοι ξένοι (ηθοποιοί, τραγουδιστές, αθλητές) επιλέγουν την Ολυμπιακή για τις μετακινήσεις τους από και προς την Ελλάδα. Στις 2 Αυγούστου του 1971 ιδρύεται η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα Α.Ε. από τον Αλέξανδρο Ωνάση (Αγγλ. Olympic Aviation) με αποστολή την εξυπηρέτηση των μικρών νησιών της Ελλάδος, συνάμα το δίκτυο της Ολυμπιακής επεκτείνεται ακόμη περισσότερο με νέες γραμμές, κατευθυνόμενες προς το Μιλάνο και το Ντίσελντορφ. Η Θεσσαλονίκη έρχεται ακόμη πιο κοντά τόσο με ευρωπαϊκές πόλεις όσο και με άλλους προορισμούς του διεθνούς δικτύου της εταιρείας.
Στις 3 Μαρτίου του 1972 η Ελλάδα αποκτά, για πρώτη φορά, σύνδεση με την Αυστραλία. Ένα από τα Boeing 707-320, ονομαζόμενο “Πόλις των Αθηνών” προσγειώθηκε, μετά από 20 ώρες πτήσης στο αεροδρόμιο του Σίδνεϋ με ενδιάμεσους σταθμούς τη Μπανγκόκ και τη Σινγκαπούρη και έτσι η Ολυμπιακή γίνεται η εταιρεία των πέντε ηπείρων. Επίσης με την πρόσθεση των 6 Boeing 720 αυξάνεται ακόμα περισσότερο ο στόλος του αερομεταφορέα. Tον Ιούνιο του 1973 αγοράζονται τα πρώτα Boeing 720-051B καθώς και τα πρώτα Boeing 747-200, τα λεγόμενα «τζάμπο τζετ» εκ των οποίων το πρώτο «βαφτισμένο» “Ολύμπιος Ζευς” πραγματοποιεί παρθενικό δρομολόγιο για Νέα Υόρκη. Το δεύτερο με το όνομα “Ολύμπιος Αετός” προσγειώθηκε στην Αθήνα το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου και τον Απρίλιο του 1974 εκτέλεσε δρομολόγιο στο Σίδνεϋ με ενδιάμεση στάση τη Σιγκαπούρη. Με τα σύγχρονα και διώροφα αεροπλάνα μεγάλης χωρητικότητας η Ολυμπιακή σημειώσε ρεκόρ μεταφοράς επιβατών. Τη χρονιά εκείνη εξυπηρετήθηκαν περίπου 2.500.000 επιβάτες μεταξύ αυτών 790.000 στις πτήσεις εξωτερικού. Επίσης, η Ο.Α. εκδηλώνει ενδιαφέρον για τα νέα υπερηχητικά αεροσκάφη BAC-Aérospatiale Concorde και στις 5 Ιανουαρίου 1973 προσγειώνεται στο αεροδρόμιο του Ελληνικού ένα από αυτά τα θαυμαστά αεροσκάφη. Στις 22 Ιανουαρίου 1973 συνέβη κάτι που άλλαξε όλη την πορεία της Ο.Α. Ο θάνατος του γιου του Αριστοτέλη Ωνάση, Αλέξανδρου σε αεροπορικό δυστύχημα συνταράζει την Ελλάδα, και είναι η αρχή του τέλους για την Ο.Α.. Το φθινόπωρο του 1974 ο Ωνάσης χάνοντας κάθε ενδιαφέρον για την εταιρεία και όχι μόνο δημοσιοποιεί οτι θέλει αποχωρήσει από κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα. Τον Ιανουάριο του 1975 την πουλάει στο Ελληνικό Δημόσιο και στις 15 Μαρτίου του ίδιου χρόνου πεθαίνει στο Παρίσι, το 1976, υπό την διοίκηση του Ελληνικού Δημοσίου, η Ο.Α. προμηθεύεται το πρώτο Boeing 737-200 και δημιουργείται η Olympic Catering.
Στην κατοχή της δημόσιας πλέον Ο.Α περιλαμβάνονται 25 αεροσκάφη συνδέοντας την Αθήνα με 30 διεθνείς προορισμούς. Επιπλέον, άνοιξαν νέες γραμμές προς τη Βεγγάζη, το Κουβέιτ, το Νταχράν και το Ντουμπάι καθώς προστέθηκε στον κατάλογο των διηπειρωτικών προορισμών ένα ακόμη δρομολόγιο Αθήνα – Μελβούρνη, επίσης ενισχύθηκαν οι εσωτερικές πτήσεις κυρίως προς Ρόδο, Κω και Σαντορίνη. Με τον πρώτο χρόνο λειτουργίας ξεκινάνε και τα πρώτα οικονομικά προβλήματα βάσει των ισολογισμών. Το βασικότερο εξ´αυτών θα παρουσιαστεί το 1977 όταν σε μια προσπάθεια για περιορισμό του κόστους λειτουργίας κλείνει η γραμμή της Αυστραλίας που ακολουθείται από τη γραμμή του Καναδά τον Οκτώβρη του 1978. Την ίδια χρονιά η Ο.Α παραγγέλνει και τα καινούρια αεροσκάφη της Αirbus τα A300 ενώ εγκαινιάζεται το δρομολόγιο Αθήνα-Τίρανα. Την επόμενη χρονιά τίθεται σε λειτουργία το ηλεκτρονικό σύστημα κρατήσεων (CRS). Τον Φεβρουάριο του 1979 παραλαμβάνονται τα δύο πρώτα Airbus από την Τουλούζη, ενώ τρία ακόμη θα παραδοθούν την άνοιξη του 1980. Μετά την παραλαβή αυτή θα ακολουθήσει εκείνη των Boeing 737-200, υπ’ αριθμόν 5 καθώς και τα Shorts 330.
H Olympic Air τη δεκαετία του 1980
Το 1981 η δύναμη της δημόσιας επιχείρησης ήταν 3.900 άτομα. Το 1983 εντάσσονται στον στόλο τα πρώτα Dornier 228, τα οποία θα εξυπηρετήσουν το επιβατικό κοινό ενώνοντας την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με τα μικρονήσια του Αιγαίου. Το 1984 αγοράζονται τρία Β747-200 από την Singapore Airlines και ανοίγονται και πάλι οι γραμμές της Αυστραλίας και του Καναδά. Το 1985 εντάσσονται νέα δρομολόγια εσωτερικού και εξωτερικού, μεταξύ αυτών της Λέρου, Πάρου, Σητείας, Μαδρίτης, Λυών, Κοπεγχάγης και Πάφου. Επιπλέον, ξεκινά μια προσπάθεια δημιουργίας Εταιρείας Εμπορευμάτων με την μετατροπή του Β707-320 «Πόλις της Λίνδου», αλλά πολύ σύντομα σταματά τη λειτουργία της. Αγοράζονται δύο ακόμη Jumbo 747-200 που θα εκτελούν περισσότερες πτήσεις στους μακρινούς προορισμούς ενώ ένα από τα πρώτα ελληνικά «μεγαθήρια» το “Ολύμπιος Ζεύς” το οποίο πρωτοπέταξε για την Νέα Υόρκη πριν από δώδεκα χρόνια πωλείται και μετά συντρίβεται. Το ’85 είναι η χρονιά που η Ολυμπιακή κατέχει την 15η θέση στη μεταφορά επιβατών εσωτερικού, την 20ή στη μεταφορά επιβατών εξωτερικού και την 18η θέση στη συνολική μεταφορά ανάμεσα σε 150 αεροπορικές εταιρείες. Το προσωπικό της εταιρείας εκείνη την περίοδο άγγιζε τα 9.859 άτομα εκ των οποίων τα 900 λειτουργούσαν στο εξωτερικό. Παράλληλα, ιδρύεται η Ολυμπιακή Τουριστική, που εκδίδει εισιτήρια τόσο της Ο.Α. όσο και άλλων αεροπορικών εταιρειών. Το 1988 ανοίγονται δύο νέες αερογραμμές της Βαρκελώνης και της Μπανγκόκ, πλην όμως το εργατικό δυναμικό μειώνεται στα 6.500 άτομα, ωστόσο ο αριθμός των εργαζομένων της Olympic Catering εκτιμάται στα 2000 άτομα.
Aνοίγεται η νέα γραμμή με προορισμό το Τόκιο ενώ γίνεται η παραλαβή αεροπλάνου τύπου ATR-42. Το Σεπτέμβριο του 1991 ο ολυμπιακός στόλος αναπτύσσεται σταθερά κατά έξι αεροσκάφη τύπου 737-400, ένα Airbus Α300-600 με τον όνομα “Μακεδονία” καθώς και ένα τύπου ATR-72. Mε την ανανέωση αυτή η Θεσσαλονίκη, γίνεται πύλη νέων ευρωπαϊκών πτήσεων του εθνικού αερομεταφορέα καθώς ανοίγονται νέες αερογραμμές με προορισμούς τη Σύρο και το Βερολίνο. Το 1992 το διηπειρωτικό δίκτυο μεγαλώνει ακόμα περισσότερο με την παρθενική λειτουργία δρομολογίων προς την Βηρυτό, το Σικάγο και τη Βοστώνη, όχι όμως για πολύ, αφού το 1995 οι δύο αυτές υπερατλαντικές αερογραμμές θα κλείσουν δια παντός άνευ λόγου, μαζί με την αερογραμμή του Τόκιο, η οποία ζημίωνε την εταιρεία. Από την άλλη πλευρά, λειτουργεί και η πρώτη θυγατρική εταιρεία της Ολυμπιακής, οι Μακεδονικές Αερογραμμές, των οποίων οι πτήσεις είναι ναυλωμένες (charter), ενώ είναι γεγονός η σύνδεση μεταξύ Αθήνας και Ικαρίας. Το 1996 η Ο.Α θα παραλάβει και άλλα Boeing 737-400, Airbus A300-600, ATR-42 και ΑTR72. Εν τω μεταξύ θα προστεθούν καινούργιοι προορισμοί προς Αστυπάλαια, Σόφια, Στοκχόλμη, Βελιγράδι και Βουκουρέστι. Το 1999 η Ο.Α προμηθεύεται τα νέα αεροσκάφη τύπου Airbus A340-300 χωρητικότητας 295 θέσεων, τα οποία θα αντικαταστήσουν από εδώ και πέρα τα Boeing 747-200 στις μακρινές πτήσεις, ενώ η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα παραγγέλνει το πρώτο Boeing 717-200.
H Olympic Air μετά το 2000
Το 2000 αποκτάται σύνδεση της Αθήνας με το Μάντσεστερ. Πριν κλείσει το αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 28 Μαρτίου το 2001, ένα αεροδρόμιο που έγραψε ιστορία συνοδευόμενη από ευχάριστες και δυσάρεστες στιγμές για τους εργαζομένους στα 63 χρόνια της λειτουργίας του θα αναχωρήσει και η τελευταία πτήση με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, μία πόλη η οποία σηματοδοτήθηκε ως αφετηρία διαδρομής των πτήσεων (εσωτερικού και εξωτερικού) στα 44 χρόνια που εκτελούσε η Ο.Α, όταν πέταξε για πρώτη φορά στη συμπρωτεύουσα εκείνη την απριλιάτικη μέρα του 1957. Ο πιλότος της τελευταίας αυτής πτήσης ήταν ο Τιμολέων Καλογεράκης. Με τη λειτουργία του νέου αεροδρομίου την ίδια ημερομηνία και συγκεκριμένα στις 05:50 η πρώτη πτήση που θα ξεκινήσει είναι ο αριθμός 760 για τη Χίο της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας. Την 12η Δεκεμβρίου του 2003, το έλλειμμα της Ο.Α. είχε ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τις προβλέψεις και η κυβέρνηση προώθησε σχέδιο αναδιάρθρωσης του Ομίλου Ολυμπιακής Αεροπορίας με τη μετονομασία της θυγατρικής εταιρείας «Μακεδονικές Αερογραμμές» σε «Ολυμπιακές Αερογραμμές» και την ανάληψη του πτητικού έργου της Ο.Α. από αυτήν, με παραγραφή των χρεών της. Οι δραστηριότητες της νέας εταιρείας ξεκινάνε μετά τα μεσάνυχτα με πρώτη πτήση υπ´αριθμόν 325 με προορισμό το Κάϊρο στις 00:50. Όλες οι υπόλοιπες εταιρείες (Olympic Airways, Olympic Into-Plane Company, Olympic Fuel Company, το Handling και η Τεχνική Βάση), εκτός της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας, συγχωνεύθηκαν και δημιούργησαν μία εταιρεία, την Ολυμπιακή Αεροπορία – Υπηρεσίες Α.Ε.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερεύνησε τις καταγγελίες αεροπορικών εταιρειών, μεταξύ των οποίων και της Αεροπορίας Αιγαίου (Aegean Airlines), σχετικά με κρατικές ενισχύσεις που δόθηκαν παράνομα στην Olympic Air και στις Ο.Α. το χρονικό διάστημα 1994-2004. Η απόφαση ήταν καταδικαστική, και αναγκάζει το ελληνικό κράτος να αναζητήσει από την Ο.Α. 111 εκατ. ευρώ μέσα στους επόμενους μήνες. Για να το πετύχει όμως αυτό, θα πρέπει να κηρύξει πτώχευση και να πουλήσει όλα της τα περιουσιακά στοιχεία. Η μετέωρη κατάσταση της Ολυμπιακής φαίνεται πως ζημιώνει περισσότερο τους επιβάτες της, οι οποίοι συχνά έρχονται αντιμέτωποι με απεργίες, στάσεις εργασίας, καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων, όποτε συζητείται δημόσια το θέμα.
Ενόψει αυτών των προβλημάτων, το Υπουργείο Μεταφορών ανακοίνωσε το Σεπτέμβριο του 2008 ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας νέας εταιρείας, που θα εξαγοράσει το όνομα και το σήμα της Ολυμπιακής αλλά δεν θα έχει καμία απολύτως σχέση μαζί της. Το σχέδιο αυτό έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προβλέπει συρρίκνωση του πτητικού έργου της εταιρίας στο 65% του σημερινού και ιδιωτικοποίηση της νέας εταιρίας.
Η εταιρεία χωρίσθηκε σε τρία επιμέρους τμήματα (πτητικό έργο, επίγεια εξυπηρέτηση και τεχνική βάση) και προκηρύχθηκε διαγωνισμός για το κάθε τμήμα. Ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος και η κυβέρνηση έκανε έκκληση σε Έλληνες επιχειρηματίες. Μία ημέρα πριν από τη λήξη της περιόδου των 3 εβδομάδων, η Aegean Airlines και η Chrysler Aviation καταθέτουν νέες προσφορές. Τελικά, τον Μάρτιο του 2009 η εταιρεία περνά υπό τον έλεγχο της MIG. Η οριστική συμφωνία για την εξαγορά της Ο.Α. από την MIG υπογράφηκε την Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009, ενώ κανονίστηκε να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο της Ολυμπιακής την 1η Οκτωβρίου 2009. Το όνομα της εταιρείας θα αλλάξει την ίδια μέρα σε Olympic Air, όπως θα αλλάξει το λογότυπο, αλλά και οι στολές, με τα δύο τελευταία να προκύπτουν από ψηφοφορία του κοινού. Έτσι ολοκληρώθηκς και τυπικά η τριαντατετράχρονη πορεία της δημόσιας Olympic Air και η εταιρεία εισέρχεται σε μία νέα φάση με την είσοδο του εκκαθαριστή στην παλιά Ο.Α. και του ιδιώτη επενδυτή στη νέα Ολυμπιακή με νέα ονομασία Olympic Air.
Για κρατήσεις αεροπορικών εισιτηρίων πατήστε εδώ!
